باید دانست مترجم تا زمانی که زبان فارسی را خوب فرا نگرفته باشد و تسلط کافی نداشته باشد و به نظم و نثر سالیان سال آگاهی نداشته باشد و همچنین فرهنگ مردم ایران را نشناسد, نمیتواند نسبت به ترجمه خوب یک اثر اقدام کند و حاصل این عدم شناخت ترجمه های ماشینی می شود. ترجمه هایی که به هیچ وجهه ارتباط مطلوبی با مخاطب بر قرار نکرده و در بهترین حالت ترجمه واژگان یک عبارت یا نوشته را در اختیار خواننده خواهند گذاشت، در ادامه به عجایبی که درر بازار ترجمه این روزها شاهد هستیم خواهیم پرداخت.
متخصص ترجمه نقد ادبی هستید؟
متاسفانه کشور ما در زمینه ی نقد ادبی آثار بسیار مبتدی است، در حقیقت به دلیل این که از گذشته تا به حال پیوسته به آن پرداخته نشده، نظریات جدیدی که حاصل می گردد را نمی توان به درستی ترجمه و منتقل نمود، چرا که مخاطب همچنان نظریه های قبلی را نمیداند! اما ترجمه نقد کار ساده ای نیست, باید بدانید صرفاً مترجم بودن به این معنا نیست که شما متخصص ترجمه نقد ادبی هستید، گاهی ما همچنان پس از سالها معنای یک واژه که در فارسی معانی متعددی دارد، نتوانسته ایم به واژه معادل در زبان دیگری برگردانیم، می توان گفت کلمات این چنینی معنای مشخصی در فارسی ندارند.
باید در نظر داشت طی سالیان بعد، با پیشرفت زبان و درک مخاطب، لازم است ترجمه تغییر کند و برای همان نسل باز نویسی شود، اصلا خوش آیند نیست ترجمه سه دهه قبل را به جوانان امروزی خوراند، چرا که نه زبان سلیسی دارد و نه اصطلاحات ملموس و قابل درک برای این نسل، همین امر بر لزوم ترجمهمجدد آثار طی گذر نسل ها تاکید می نماید و ممانعت از ترجمه مجدد متون قدیمی موجب می شود، مطلب به خوبی به خواننده منتقل نگردد و حتی در برخی موارد شوق خواندن یک اثر فوق العاده در خواننده امروزی از بین می رود.
ترجمه نفهمیدنی, هنر است!؟
شاید این روزها این ضعف ترجمه بسیار دیده شده باشد که مترجم گمان می کند اگر عده ای ترجمه وی را نفهمند شاهکاری ایجاد کرده، به راستی ترجمهنفهمیدنی هنر است؟
همین امر موجب پدید آمدن ترجمه های نا زیبا و نفهمیدنی شده، گاهی حتی خود مترجم هم بعد از گذشت مدت زمانی نمی تواند بفهمد که چه گفته، باید دانست اگر اصل تسلط به زبان فارسی و اصطلاحات فراموش شود خیلی از افراد که اندکی به زبان دیگر آشنایی دارد می تواند ترجمه کنند.
وفاداری به متن تا کجا؟!
شاید برخی وفاداری به متن را چنین تفسیر کند که مترجم حق این را ندارد که از کلمات به کار رفته بکاهد یا بیفزاید، اما باید مشخص شود وفاداری به متن تا کجا منطقی است و لطمه ای به اصل ترجمه مخاطب پسند نمیزند؟ این روزها دیگر چنین نیست بلکه مترجم تنها اجازه ی تغییر ماجرا و مفهوم اصلی و یا القای برداشت غلط به مخاطب را ندارد، با رعایت این اصل، وفاداری به متن در عین توجه به مخاطب انجام شده است.
حراست از زبان فارسی
در ترجمه متون، شاید نیاز باشد گاهی ساعت ها برای رسیدن به کلمه معادل مناسب فکر کنید، حراست از زبان فارسی به گونه ای است که باید تمامی اصول دستور زبان در ترجمه حفظ شود، این وظیفه هر مترجم حرفه ای است که اصل حراست از زبان فارسی را رعایت نماید.